Gezond binnenklimaat begint met hout en natuurlijke materialen

Een gezond binnenklimaat voor wonen en werken begint met de keuze voor hout en andere natuurlijke materialen. Oldenboom Hout en Plaat is importeur, bewerker, leverancier en partner voor hout en plaat. Erkend specialist in biobased en ecologisch bouwen. Jeroen Scholtens en Halbe Vlietstra van vestiging Oldenboom Meinesz in Harlingen over de omslag naar beter bouwen voor mens en milieu.

Oldenboom is een onafhankelijk familiebedrijf in hout en plaat sinds 1907. Het bedrijf heeft een rijke geschiedenis in hout: in soorten, bewerken, leveren, importeren en verkopen. Namens de vierde generatie van het familiebedrijf draagt Joanna Oldenboom met algemeen directeur Toby Frazer een duidelijke visie uit: een bijdrage leveren om gezond en ecologisch bouwen mogelijk te maken met hernieuwbare grondstoffen en natuurlijke materialen. Oldenboom is de laatste jaren gevestigd op twee locaties, Doetinchem en Harlingen. In Harlingen zijn vestigingsleider Jeroen Scholtens en bouwbioloog Halbe Vlietstra trots op wat zij met hun producten en kennis als natuurzaam partner voor de bouw kunnen bijdragen.

Jeroen Scholtens: „We kunnen veel beter voor het milieu en veel gezonder voor mensen bouwen als we dicht bij de natuur blijven. Dat vinden we al heel lang vanuit onze historische rol als leverancier en bewerker van hout. De laatste jaren heeft Oldenboom zich ontwikkeld als specialist in gezond en ecologisch bouwen. We zijn bij veel initiatieven betrokken, zitten aan tafel als biobased en ecologisch bouwen aan de orde is. We hebben de ervaring en kennis, het netwerk, de materialen en de machines. Vanuit continuïteit en werkgelegenheid investeert Oldenboom in bestaande en nieuwe producten en in het leveren van maatwerk voor de houtbouw, industrie en aannemerij. Samenwerken en kennis delen is van groot belang: het is de enige manier om de bouw te vergroenen.”

Natuurlijke materialen laten een gebouw ‘ademen’

In Harlingen zie, voel en ruik je hout, niet in het minst omdat op deze locatie het meeste hout binnenkomt. „Hout is wat en wie we zijn. Dat begint met het op voorraad hebben en kunnen leveren van goed hout uit duurzaam beheerde bossen. We zijn in staat om iedere gewenste bewerking van hout te adviseren en te maken. Zelf hout bewerken, is een nadrukkelijke keuze: wij zijn de specialist waar je dat van mag verwachten. Hout als fundamenteel bouwmateriaal ontwikkelt zich nog steeds en wat we leveren is steeds duurzamer, bijvoorbeeld door natuurlijke bewerkingen zoals het thermisch verduurzamen. Daardoor gaat hout veel langer mee en wordt het steeds interessanter voor een breed aantal toepassingen. Naast de ontwikkelingen van hout en plaatmateriaal, neemt het aantal hout-gerelateerde bouwproducten toe. Biobased isolatiematerialen bijvoorbeeld van houtvezel, hennep, bermgras, cellulose en katoen zijn natuurlijke materialen die hernieuwbaar en dampopen zijn, ze laten een gebouw ‘ademen’. We hebben ons gespecialiseerd in gezond en ecologisch bouwen met alle materialen en kennis die daarvoor noodzakelijk is.”

Pionier op dat gebied is Halbe Vlietstra. De adviseur biobased bouwen werkt al veertig jaar voor Oldenboom. Vijftien jaar geleden werd hij voor het eerst betrokken bij een biobased bouwproject. Een aantal jaren later heeft hij de opleiding tot bouwbioloog gevolgd, waarmee hij een van de eerste bouwbiologen van Nederland werd. „Het is een van oorsprong Duitse opleiding die zich richt op het creëren van een gezond binnenklimaat van gebouwen. Kortgezegd: een gezond binnenklimaat heeft een enorm positief effect op de gezondheid en het welzijn van mensen. Om dat te bereiken verwerk je zoveel mogelijk natuurlijke materialen in een gebouw en dus geen materialen die giftige of niet-natuurlijke stoffen bevatten. Nu hebben we inmiddels bij Oldenboom al elf collega’s die zijn opgeleid volgens de visie en principes van de bouwbiologie en vanuit die expertise kunnen adviseren over materialen, constructies en mogelijkheden. De laatste paar jaar neemt de belangstelling in de markt en in de maatschappij voor alles dat met ecologisch bouwen te maken heeft, sterk toe.”

Een gezond binnenklimaat gaat niet over techniek

„We merken dat er vanuit de markt, van architect tot ontwikkelaar en aannemers, heel veel vragen zijn. De grootste uitdaging voor natuurlijke materialen heeft te maken met de toepassingen in de bouw. Wat kan ik ermee en hoe construeer ik een dak of gevel met die natuurlijke materialen die voldoet aan het Bouwbesluit? We zijn in Nederland gewend om technische oplossingen aan te reiken voor ieder probleem dat we daarvoor zelf hebben gecreëerd. We gaan in het Bouwbesluit uit van RC- waarden, maar die leiden niet tot het meest gezonde binnenklimaat. Je wilt het niet alleen warm hebben in de winter en koel in de zomer, je wilt ook gevrijwaard worden van geluid van buitenaf. En je wilt graag een goed ademend huis, dus een huis waar de vochthuishouding op orde is. In Nederland worden op grote schaal niet-natuurlijke materialen in gebouwen toegepast, om vervolgens met technische oplossingen het binnenklimaat zo goed mogelijk te verbeteren. Die denkwijze ligt vast in regels en voorschriften en dus is het een uitdaging om aan te tonen dat je een gezonder binnenklimaat kunt bereiken, door gebruik te maken van de juiste natuurlijke materialen. Het heeft alles te maken met het verschuiven van kosten: de eventuele meerkosten door het gebruik van louter natuurlijke materialen wegen ruimschoots op tegen de steeds verder stijgende kosten van technische en installatietechnische aard in de traditionele bouw.”

De tijd is rijp voor de omslag naar gezond bouwen voor mens en milieu, zeggen Jeroen Scholtens en Halbe Vlietstra van Oldenboom. „Daarbij is kennisoverdracht en scholing enorm belangrijk. Biobased bouwen verdient een volwaardige plek in de keten en dus ook in het onderwijs. Ons motto is daarom: kennis is macht, kennis delen is kracht. Vergroenen van de bouw doe je samen. Beter en gezonder bouwen en renoveren begint met kennis delen en samenwerken. Dat is waar Oldenboom voor staat.”

Publicatie: 16 juni 2022 NoordZ Dagblad van het Noorden en Friesch Dagblad